Κάθε χρόνο στις 15 Ιουλίου, με απόφαση του ΟΗΕ, γιορτάζεται η Ημέρα Νεανικών Δεξιοτήτων. Στόχος είναι να αναδειχθεί τη σημασία της ανάπτυξης ποικίλων δεξιοτήτων στους νέους σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το σχετικό ψήφισμα εγκρίθηκε από τη γενική συνέλευση του διεθνούς οργανισμού ήδη από το 2014, ύστερα από πρόταση του αντιπροσώπου της Σρι Λάνκα. Τότε τονίστηκε η παγκόσμια σημασία των διάφορων αναπτυξιακών δεξιοτήτων των νέων.
Το υψηλό επίπεδο ανεργίας και υποαπασχόλησης των νέων ανθρώπων (1,2 δισ. ηλικίας 15-24 ετών) είναι ένα ιδιαίτερα σοβαρό πρόβλημα, που απασχολεί όλες τις χώρες του κόσμου. Η αναγνώριση του προβλήματος και η εφαρμογή διαφορετικών προγραμμάτων στοχεύει στην ενίσχυση της ικανότητας της νεολαίας έτσι ώστε να κάνει επιτυχημένες επιλογές ζωής και εργασίας.
Ο ΟΗΕ καλεί τα κράτη – μέλη να γιορτάσουν με τον κατάλληλο τρόπο την Παγκόσμια Ημέρα Νεανικών Δεξιοτήτων. Διάφορες οργανώσεις, κυβερνητικές και μη, εκπαιδευτικοί, εθελοντές και λοιποί δημόσιοι φορείς καλούνται να οργανώσουν διάφορες δραστηριότητες που στίχο έχουν να βοηθήσουν τους νέους, ώστε να ξεπεράσουν τα εμπόδια όσον αφορά την απασχόληση και τη βελτίωση των δεξιοτήτων τους.
“Η επικοινωνία
είναι σαν το ποδήλατο, μια δεξιότητα που μπορείς να μάθεις και να αναπτύξεις
είναι η ανταλλαγή σκέψεων, απόψεων και συναισθημάτων
είναι λεκτική και εξωλεκτική
είναι σημαντική γιατί οι άλλοι μπορούν να μάθουν πως νιώθεις και τι χρειάζεσαι”
Ίσως η πιο σημαντική δεξιότητα είναι αυτή της επικοινωνίας, διότι μέσα από αυτήν επικοινωνούμε με τον υπόλοιπο κόσμο, ανταλλάζοντας ιδέες και απόψεις. Η αποτελεσματική επικοινωνία αποτελεί το αντικείμενο της λογοθεραπείας.
Η Λογοθεραπεία ασχολείται με την αναγνώριση, πρόληψη, διάγνωση και τον σχεδιασμό ενός εξατομικευμένου σχεδίου αποκατάστασης δυσκολιών της επικοινωνίας τόσο παιδιών, όσο και ενηλίκων. Αυτές οι δυσκολίες μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργικότητα του ατόμου στο σπίτι, στο σχολείο, στην κοινωνία και μπορεί να είναι διαταραχές στην ομιλία, διαταραχές πρόσληψης και έκφρασης του λόγου, διαταραχές μάσησης-κατάποσης και διαταραχές επικοινωνίας. Έτσι λοιπόν, ο λογοθεραπευτής παρέχει στο παιδί τις κατάλληλες ευκαιρίες ώστε να ενισχύσει εκείνες τις δεξιότητες που εμποδίζουν τη γλωσσική του ανάπτυξη:
- Δεξιότητες ομιλίας, π.χ. η ικανότητα να αρθρώνει σωστά όλους τους ήχους , φωνήματα της γλώσσας (γόδα αντί για ρόδα) και να τους χρησιμοποιεί σωστά μέσα στα λέξη (βώρο αντί για δώρο), να μιλά με ομαλό ρυθμό, χωρίς να κομπιάζει ή να ‘κολλάει’ και να επαναλαμβάνει ήχους.
- Δεξιότητες αντίληψης και έκφρασης του λόγου, π.χ. η ικανότητα να αντιλαμβάνεται σωστά τη σημασία των λέξεων και να χρησιμοποιεί πλούσιο λεξιλόγιο, να τοποθετεί σε σωστή σειρά τα μέρη του λόγου σε μια πρόταση ώστε να δημιουργεί συντακτικά ορθές εκφορές, να χρησιμοποιεί σωστά άρθρα, καταλήξεις ρημάτων, ουσιαστικών και αντωνυμιών ώστε να δημιουργεί γραμματικά ορθές εκφορές, να κάνει σωστή χρήση της γλώσσας με στόχο τη διαπροσωπική επικοινωνία ακολουθώντας τους κανόνες συζήτησης.
- Οι επικοινωνιακές δεξιότητες, π.χ. να δείχνει ενδιαφέρον για τους γύρω του, να ξεκινάει το ίδιο συνδιαλλαγές, να καταλαβαίνει και να κάνει χρήση χειρονομιών και λέξεων, να έχει βλεμματική επαφή με τον συνομιλητή, να ακολουθεί εντολές, να αντιλαμβάνεται τα συναισθήματα των άλλων και να εκφράζει τα δικά του.
Η ανάπτυξη όλων αυτών των δεξιοτήτων σε προσχολική ηλικία είναι αναγκαία ώστε να αποφευχθούν τυχόν δυσκολίες στις ακαδημαϊκές δεξιότητες κατά τη σχολική ηλικία, αλλά και στην κοινωνικοποίηση του παιδιού γενικά. Ακόμη οι δεξιότητες αυτές είναι σημαντικές για την ενίσχυση της αυτοεικόνας και της αυτοπεποίθησης του παιδιού.
Λαμβάνοντας υπόψη τα αναπτυξιακά ορόσημα της γλωσσικής ανάπτυξης υπάρχουν παιδιά που αποκλίνουν από την «τυπική» πορεία ανάπτυξης κάποιων ή όλων των δεξιοτήτων. Είναι γενική παραδοχή ότι κάθε παιδί είναι μοναδικό, διαφορετικό και ανεπανάληπτο, ακολουθώντας τον δικό του ρυθμό ανάπτυξης. Επίσης κάποια παιδιά είναι ‘latetalkers’ και τελικά καλύπτουν τη διαφορά από τους συνομήλικους. Παρόλα αυτά, όταν υπάρχει υποψία για καθυστέρηση στην έκφραση ή/και στην αντίληψη του λόγου, καλό είναι οι γονείς να επισκεφτούν κάποιον ειδικό. Στην «Παιδική Ομπρέλα», μετά την αξιολόγηση των επικοινωνιακών δεξιοτήτων και συμπεριφορών του παιδιού, σχεδιάζεται ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης που επιλέγει στρατηγικές και θεραπευτικές μεθόδους, προσαρμόζοντας και αναπροσαρμόζοντας τους θεραπευτικούς στόχους και καθορίζοντας τη συχνότητα και τη διάρκεια των θεραπειών ανάλογα με τις ανάγκες και τις δεξιότητες του κάθε παιδιού.
Έτσι γίνεται δυνατή η άρτια επικοινωνία του παιδιού. Η αποτελεσματική επικοινωνία είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα, προσβάσιμο και εφικτό για όλους.
Ερκοτίδου Σοφία
MSc Λογοθεραπεύτρια
