Κατερίνη μια «Πράσινη πόλη» – ΔΗΜΟΣ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

• Χαρτογραφήθηκε το “DNA” του Πράσινου της πόλης
•   Γίνεται πράξη η αποτύπωση & ψηφιοποίηση του Αστικού Πράσινου σε ηλεκτρονικό «καμβά

Μετά από ένα χρόνο εντατικής προσπάθειας, από την 5η Ιουνίου 2021 την «Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος 2021», ημέρα  που ο Δήμαρχος Κώστας Κουκοδήμος, ανακοίνωσε το φιλόδοξο πρόγραμμα «ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΚΑΙ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ», ο Δήμος κατάφερε, να κάνει πράξη ένα Καινοτόμο Πρόγραμμα, μία Καινοτόμα Ιδέα, για μια πόλη της κλίμακας της Κατερίνης: Ξεδιπλώθηκε, αποκρυπτογραφήθηκε και χαρτογραφήθηκε το “DNA” του Πράσινου της πόλης.

Το συγκεκριμένο  πρόγραμμα που εμπνεύστηκε ο Δήμαρχος Κώστας Κουκοδήμος και υλοποιεί ο συντονιστής του προγράμματος Δασολόγος του Δήμου Κατερίνης, τ. Έκτακτος Καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, στο επιστημονικό πεδίο της Δασοκομίας Πόλεων, Δρ. Αθανάσιος Παπαδόπουλος, με «μοχλό» το αστικό πράσινο και τη σύγχρονη επιστημονική γνώση, αναβαθμίζει τον «Πράσινο χαρακτήρα» της πόλης της Κατερίνης και βελτιώνει ακόμη περισσότερο τις Περιβαλλοντικές συνθήκες, προς όφελος των κατοίκων της.

«Συνεπείς στις δεσμεύσεις μας είμαστε στην ευχάριστη θέση, να ανακοινώσουμε ότι ολοκληρώνεται με απόλυτη επιτυχία, η πρώτη Φάση ενός σημαντικού έργου, μια σημαντικής ερευνητικής προσπάθειας εφαρμογής, για την Προστασία του Περιβάλλοντος, με εντυπωσιακά αποτελέσματα, χωρίς επιπλέον οικονομική επιβάρυνση και με πολλαπλασιαστικά οφέλη για τους κατοίκους της Κατερίνης» σημειώνει σε δήλωσή του, ο Δήμαρχος Κώστας Κουκοδήμος.

Σε χρονικό διάστημα μικρότερο του ενός χρόνου, γίνεται πράξη η μετατροπή της πόλης της Κατερίνης σε  «Πράσινη Πόλη», μιας θωρακισμένης πόλης «πρότυπο», που θα λειτουργεί ως «ασπίδα» προστασίας απέναντι στην επερχόμενη κλιμάκωση της «Κλιματικής Αλλαγής» ή κατά άλλους «Κλιματικής Κρίσης» και της «Υπερθέρμανσης του πλανήτη».

Όπως διευκρινίζει ο Δήμαρχος: «Μιας «Πράσινης Πόλης» στην οποία θα έχουμε επιτύχει το μέγιστο δυνατό περιβαλλοντικό όφελος, από το αστικό πράσινο με το μικρότερο δυνατό Περιβαλλοντικό Αποτύπωμα (Environmental Footprint)».

Μιας «Πράσινης πόλης» που θα αμβλύνει και θα περιορίσει σταδιακά τις ακραίες κλιματικές συνθήκες και ιδιαίτερα τις θερμοκρασίες, λόγω των φαινομένων της «Αστικής Θερμικής Νησίδας» και του «Θερμικού Κλίματος Κλιβάνου» που δυσχεραίνουν την ποιότητα ζωής των πολιτών και μεταβάλουν τα Οικολογικά χαρακτηριστικά της. Σημειώνεται ότι η πρώτη Φάση του Προγράμματος περιλαμβάνει την «Αποτύπωση» του συνόλου των δένδρων των δενδροστοιχιών της πόλης της Κατερίνης.  

Η «ακτινογραφία» του Προγράμματος (γεωτεχνικές λεπτομέρειες & χαρακτηριστικά):

Για πρώτη φορά, στην νεότερη ιστορία της πόλης της Κατερίνης ολοκληρώθηκε σε διάστημα μικρότερο των επτά μηνών (από 25-06-2021 έως 10-01-2022) η αποτύπωση του πολύ μεγάλου αριθμού πλέον των έξι χιλιάδων δένδρων των δενδροστοιχιών (6.336 δένδρα) καθώς και των πεντακοσίων χιλιάδων και πλέον χαρακτηριστικών-μεταβλητών όλων των δένδρων (506.880 ποσοτικές και ποιοτικές μεταβλητές), με συνολική επίγεια μέτρηση και απογραφή κάθε πληροφορίας που αφορά σε κάθε δένδρο ξεχωριστά, σε τριακόσιες δεκαοχτώ (318) οδούς του αστικού ιστού στην πόλη της Κατερίνης. Μετρήθηκαν, υπολογίσθηκαν και εκτιμήθηκαν για κάθε  δένδρο έως και ογδόντα (80) χαρακτηριστικά (ποσοτικές και ποιοτικές μεταβλητές).

Οι παραπάνω πληροφορίες είναι ανεκτίμητης αξίας για την Προστασία του Περιβάλλοντος της πόλης μας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής, με δεδομένο ότι τα δένδρα, πέραν της αισθητικής, της σκίασης και του δροσισμού, παρέχουν αντιρρυπαντική λειτουργία στην ατμόσφαιρα της πόλης, ηχητική απομόνωση και αντιθορυβική προστασία, με δυνατότητες για σημαντικά ποσοστά μείωσης του θορύβου. Σε αρκετές περιπτώσεις τα υγιή δένδρα λειτουργούν ως «συμπαγείς» ανεμοφράκτες.

Στο πλαίσιο αυτό, προσδιορίζονται μεταξύ άλλων, ένας μοναδικός Κωδικός για κάθε δένδρο (Κωδικός δένδρου), δηλαδή η «ταυτότητα» του δένδρου, η επιστημονική του ονομασία, τα προβληματικά άτομα ή περιοχές, αλλά και το κατά πόσο το συγκεκριμένο δένδρο ή η συστάδα των δένδρων μπορεί να αντέξει στα «δύσκολα» ή να προσαρμοστεί σε δύσκολες συνθήκες περιβάλλοντος. Ειδικότερα το πρόγραμμα που υλοποιείται εστιάζει στις παραμέτρους που αφορούν στην ικανότητα ή μη της «προσαρμογής» αλλά και της «προσαρμοστικότητας» του κάθε είδους, στην εκτίμηση της υγείας και σταθερότητάς τους καθώς και στις συνθήκες του μικροκλίματος.

Παράλληλα αξιολογείται η αποτελεσματικότητα των δένδρων ως προς την απορρύπανση της πόλης της Κατερίνης, δηλαδή, ως προς τη δυνατότητά τους να απορροφούν και να «φιλτράρουν» τα αιωρούμενα σωματίδια (οργανικά χημικά, οξέα, μέταλλα και σκόνη) που ευθύνονται για την ατμοσφαιρική ρύπανση. Ως γνωστόν, τα δένδρα αποτελούν τους «πνεύμονες» ενός οικοσυστήματος ή μιας πόλης, απορροφούν το Διοξείδιο του άνθρακα (CO₂) και παράγουν Οξυγόνο.

Τα προαναφερόμενα στοιχεία αποτελούν τον κεντρικό «πυρήνα» δεδομένων, που απαιτούνται τόσο για την έρευνα όσο και για την ανάπτυξη των συγκεκριμένων Στρατηγικών Σχεδιασμού και Προσαρμογής της πόλης στην Κλιματική Αλλαγή.

1. Για πρώτη  φορά στο Δήμο της Κατερίνης ξεκίνησε (από τις 11 Ιανουαρίου 2022) η ψηφιοποίηση των 500.000 και πλέον χαρακτηριστικών των δένδρων των δενδροστοιχιών.  Συγκεκριμένα ολοκληρώθηκε μέχρι σήμερα η ψηφιακή εισαγωγή 209.360 μεταβλητών των δένδρων, ποσοστό > 40 % από το συνολικό αριθμό των 506.880 στοιχείων, στους πίνακες excel, για κάθε δένδρο ξεχωριστά ανά οδό και τμήμα αυτής. Ακολουθούν η Χαρτογραφική ενσωμάτωση του κάθε δένδρου ξεχωριστά σε Ορθοφωτοχάρτες του 2015-2016 και σε λογισμικό περιβάλλον  Autocad, καθώς και η Στατιστική – πολυκριτηριακή ανάλυση με το Στατιστικό λογισμικό S.P.S.S..

Η ενσωμάτωση αυτή, αφορά στη δημιουργία επιπέδων (layers), με μία ή περισσότερες μεταβλητές – χαρακτηριστικά σε καθένα από αυτά, για ολόκληρη την περιοχή έρευνας ή τμήματά της (αστικός ιστός πόλης Κατερίνης). Με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνεται η ψηφιακή παρουσίαση των χαρακτηριστικών σε χαρτογραφικό υπόβαθρο (συμβατικούς ή ψηφιακούς χάρτες), ομαδοποιώντας τα δεδομένα και συγκρίνοντας τα μεταξύ τους σε ολόκληρη την πόλη ή σε περιοχές αυτής, ώστε να διευκολύνεται η εξαγωγή συμπερασμάτων για την υφιστάμενη κατάσταση περιβάλλοντος και την εξέλιξή της.

Η αξιοποίηση των «Τεχνολογιών Ψηφιοποίησης» αξιολογεί και αναδεικνύει τα οφέλη που προκύπτουν από το αστικό πράσινο, ως προς τη σταδιακή  μείωση των επιπτώσεων στο κλίμα αλλά και ως προς τη σταδιακή προσαρμογή της πόλης στην Κλιματική αλλαγή. Παράλληλα, αναβαθμίζονται οι διαδραστικές σχέσεις  μεταξύ  των υπηρεσιών του Δήμου και των Δημοτών, έτσι ώστε να μπορούν να εξαχθούν αυτόματα και σε «πραγματικό χρόνο» (real time) πληροφορίες που αφορούν σε κάθε δένδρο ξεχωριστά, όπως η ψηφιακή παρουσίαση των μεταβλητών (ποσοτικών – ποιοτικών) σε χαρτογραφικό υπόβαθρο, η οπτικοποίησή τους σε γραφήματα και πίνακες καθώς και η στατιστική επεξεργασίας τους.

• Για πρώτη φορά στο Δήμο της Κατερίνης, ξεκίνησε η δημιουργία φωτογραφικής βάσης δεδομένων ατόμου και δενδροδόχου για 2.600 και πλέον δένδρα από το σύνολο των  6.500 περίπου, η οποία θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για το «τώρα» αλλά και τις επόμενες δεκαετίες.
• Για πρώτη φορά στην ιστορία της πόλης, Δημοτική αρχή συνειδητοποιεί ότι η λύση για τα περισσότερα περιβαλλοντικά προβλήματα, εντοπίζεται στην αλλαγή του μοντέλου αστικής ανάπτυξης, δίνοντας έμφαση πλέον στις πράσινες υποδομές, μειώνοντας ταυτόχρονα τις γκρίζες υποδομές, με την εφαρμογή Φυσικού αερισμού και Παθητικών Συστημάτων Θέρμανσης και Δροσισμού, με τη συνδρομή και την ανόρθωση του Αστικού Πράσινου (του Πράσινου της πόλης).

Αποτελεί στρατηγικό στόχο, η βαθμιαία αύξηση, κατά τα επόμενα χρόνια, της αναλογίας καλώς κατανεμημένου πρασίνου/κάτοικο σε 15-20 τ.μ., έτσι ώστε να είναι αποτελεσματική η επίδραση της βλάστησης στο ενεργειακό ισοζύγιο της πόλης.

• Για πρώτη φορά ο δημότης θα βιώσει τα οφέλη μιας πράσινης πόλης, όπως μείωση της θερμοκρασίας,  μείωση της ετήσιας κατανάλωσης ενέργειας για κλιματισμό και ηλεκτρισμό, μείωση του Θορύβου, συγκράτηση περισσότερων αιωρούμενων σωματιδίων σε σχέση με το γυμνό έδαφος, μείωση της ραδιενεργού ακτινοβολίας, παράταση της διάρκειας ζωής των δομικών υλικών και ανάπτυξη  της οικονομίας των πράσινων περιοχών. Τα οφέλη της μείωσης της θερμοκρασίας, γίνονται ιδιαίτερα αισθητά και ανακουφίζουν τους πολίτες και τα κατοικίδια, κατά τους θερινούς μήνες, ενώ παράλληλα τα οφέλη από τον περιορισμό της ενεργειακής κατανάλωσης, θα αμβλύνουν και την οικονομική επιβάρυνση που δέχονται τα νοικοκυριά, από την αύξηση της τιμής του ρεύματος και των καυσίμων.
• Για πρώτη φορά ο Δήμος μας καινοτομεί στο  «πράσινο» και διαμορφώνει «καθαρές», ενιαίες, οργανωμένες, με συστηματικό και ολιστικό τρόπο  κατευθυντήριες γραμμές και αρχές, όπως αναφέρονται παρακάτω, σχεδιασμού, επιλογής ειδών και διαχείρισης στο πλαίσιο μιας αειφορικής – βιώσιμης πράσινης πόλης, για το «τώρα» αλλά και τις επόμενες δεκαετίες.
• Για πρώτη φορά στο Δήμος μας, η Πράσινη ανάπτυξη εφαρμόζεται στην πράξη αναγνωρίζοντας την άποψη ότι «Με το πράσινο στην πόλη μας, προστατεύουμε το περιβάλλον και ζούνε καλύτερα τα παιδιά μας» και συνεχίζουμε όπως έχουμε προγραμματίσει.

Βασικές αρχές και συστάσεις για μια «Πράσινη» πόλη                                                          

Στη συνέχεια παρατίθενται ορισμένες από τις βασικές αρχές που προσδίδουν σε μια πόλη το χαρακτήρα της «Πράσινης» πόλης :

• Όσο μεγαλύτερη είναι η φυλλική επιφάνεια ενός δένδρου, τόσο μεγαλύτερη είναι η ποσότητα των ρυπαντών που δεσμεύονται από τα φύλλα και η σκίαση που προσφέρουν, με σημαντικά οφέλη για τους κατοίκους των πόλεων ως προς την αντιρρύπανση των πόλεων καθώς και για το φυσικό δροσισμό.
• Όσο υγιέστερο είναι ένα δένδρο τόσο πληρέστερη είναι η κόμη του και αντιστρόφως, γεγονός που αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο αστικό πράσινο, για τη δημιουργία «κελύφους» προστασίας ως προς την κλιματική αλλαγή και τις ακραίες κλιματικές συνθήκες.
• Με την αύξηση του ποσοστού κάλυψης του αστικού πρασίνου είναι δυνατόν να επιτύχουμε μείωση της συνολικής χρήσης ενέργειας θέρμανσης και ψύξης και να μειώσουμε την αστική θερμοκρασία.
• Η υπεραραίωση μειώνει την ικανότητα παραγωγής του δένδρου και συνεπώς την ζωτικότητα και την υγεία του.
• Δεν απομακρύνουμε ποτέ πάνω από το 1/4 της κόμης.
• Η κλάδευση δεν αποτελεί αυτοσκοπό και δεν πρέπει να γίνεται οπτικά αντιληπτή από τρίτους.
• Επάρκεια υπέργειου και υπόγειου αυξητικού χώρου με θετικές συνέπειες στην ανάπτυξη του δένδρου.

Με την εφαρμογή των προαναφερόμενων αρχών και συστάσεων και με την εθελοντική συμμετοχή των πολιτών, αυτοτροφοδοτείται η δυναμική του Προγράμματος, ενδυναμώνοντας τα οφέλη, που προκύπτουν απ’αυτό, τόσο για το Περιβάλλον όσο και τον Πολίτη που ζει και εργάζεται στο Δήμο Κατερίνης.

Τέλος, τα θετικά αποτελέσματα και τα οφέλη που προέκυψαν από την πρώτη Φάση υλοποίησης του συγκεκριμένου Προγράμματος, επιβεβαιώνουν και την αναγκαιότητα της συνέχισης ολοκλήρωσης του συνολικού Προγράμματος.

Πηγή