Call me Nyx τραγουδά η Κατερίνα Ντούσκα (Katerine Duska) καλώντας την σκοτεινή μούσα της, με την πολυσήμαντη Ομηρική λέξη Νυξ. Η τραγουδοποιός, μας είπε, ότι, το νέο αυτό τραγούδι της, όπως και όλος ο δίσκος (EP) που θα κυκλοφορήσει μέσα στο 2021, είναι αποτέλεσμα …αϋπνίας!
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
«Το τραγούδι αυτό, όπως και τα άλλα που θα υπάρχουν στον δίσκο, δημιουργήθηκαν σε μία περίοδο που δεν κοιμόμουν. Ήταν ένα διάστημα που δυσκολευόμουν να γράψω, εννοώ να γράψω κάτι που θα άξιζε να ακουστεί. Έψαξα μέσα στη νύχτα να βρω έμπνευση. Παράλληλα όμως ήταν και η νύχτα που με βασάνιζε γιατί δεν μπορούσα να βρω τον ύπνο μου. Ήταν λοιπόν μια συμπλεγματική περίοδος από την οποία γεννήθηκε κάτι όμορφο κάτι πολύ αντιπροσωπευτικό για μένα».
Στην ιστορία της Τέχνης, πολλές φορές, η καλλιτεχνική δημιουργία φαίνεται να συνδέεται με την αϋπνία.
Ο Marcel Proust για παράδειγμα, υπήρξε ένας από τους μεγάλους άγρυπνους. Έγραψε το αριστούργημά του, «Αναζητώντας τον Χαμένο Χρόνο», κατά τις νυχτερινές ώρες.
Η Lee Krasner, η «Κυρία Πόλοκ», από τις μεγαλύτερες μορφές του αφηρημένου εξπρεσιονισμού, υπέφερε από αϋπνία. Τα καλύτερα έργα της τα φιλοτέχνησε μες στη νύχτα δημιουργώντας την αριστουργηματική σειρά «Νυχτερινά Ταξίδια».
Μπορούμε να πούμε ότι η αϋπνία οδηγεί στη δημιουργικότητα;
Νευρολογικές μελέτες για τις επιπτώσεις της στέρησης ύπνου στον εγκέφαλο, μας βεβαιώνουν για το αντίθετο: ο κακός ύπνος οδηγεί σε ελαττωματικές αντιλήψεις, και χαμηλότερη απόδοση σε όλα τα επίπεδα.
Δεν είναι η αϋπνία που φέρνει την έμπνευση, αλλά το λειτουργικό περιβάλλον της νύχτας.
Είναι η σιωπηλή νύχτα που εμπνέει γιατί φέρνει εξαίσιες θύμησες που αποκόβουν οι θορυβώδεις καταστάσεις της ημέρας. Το επιβεβαιώνουν αυτό, τα έργα πολλών, και όχι μόνον «καταραμένων» καλλιτεχνών.
Το επιβεβαιώνει με το δικό της έργο και η Κατερίνα Ντούσκα, η οποία μας εξηγεί: «Η Νύχτα είναι η μούσα μου. Πάντα ήταν η μούσα μου. Εγώ, ανακάλυψα τον εαυτό μου ως τραγουδοποιό τη νύχτα! Από παιδί ποτέ δεν κοιμόμουν νωρίς. Είμαι νυκτόβιο πλάσμα». Δείτε το τραγούδι
Πολλοί οι ποιητές που τους έχει εμπνεύσει η Νύχτα. Από τους σημαντικότερους ο Κωνσταντίνος Καβάφης, που έχει γράψει τον δυνατό στίχο «επήγα μες στην φωτισμένη νύχτα/ κ’ ήπια από δυνατά κρασιά/ καθώς που πίνουν οι ανδρείοι της ηδονής» (Επήγα). Και στο «Επέστρεφε», εκείνο το κάτι το εξαιρετικό -που ονομάζει «αγαπημένη αίσθησις» – καλεί να έρθει ξανά με τα υπέροχα λόγια «Επέστρεφε συχνά και παίρνε με την νύχτα/ όταν τα χείλη και το δέρμα ενθυμούνται».
Ο Νίκος Καρούζος έγραψε για τη νύχτα
«Πράγματι η νύχτα με συμφέρει. Πρώτα-πρώτα ελαττώνει τις φιλοδοξίες· ύστερα διορθώνει τις σκέψεις· έπειτα συμμαζώνει τη θλίψη και την κάνει υποφερτότερη, τη σιωπὴ με σέβας ανατέμνει·εξαίρει την όσφρηση μα προπάντων η νύχτα περιζώνει»
Και η Γιόλα Αναγνωστοπούλου, μία από τις μεγαλύτερες ποιήτριες της νύχτας, έχει γράψει «Η νύχτα έχει μια ζωή/ μυστήρια μεγάλη τρυφερή/ και φέρνει πίσω παιδικές/ μνήμες χαρές κι αναλαμπές».
Όταν μιλούν οι ποιητές για τη νύχτα, ποτέ δεν το ρίχνουν στο πεζό ή στο καλαματιανό. Δεν αναφέρονται σε μια νυχτερινή διασκέδαση ή κραιπάλη.
Ο λόγος τους είναι για την «φωτισμένη νύχτα» όπως το σημειώνει εύστοχα ο Καβάφης, όπου και πραγματοποιούνται εκλάμψεις. Ιδού αυτή η Νυξ, ως μεγαλόπρεπη μούσα και με τα λόγια του Lou Reed (σε ελεύθερη μετάφραση):
All through the night /When the words were down and the poetry comes/And the novel’s written and the book is done
Μέσα στη νύχτα/ όταν βρίσκεις τις σωστές λέξεις κι έρχεται η ποίηση/ και γράφονται οι νουβέλες και ολοκληρώνεται το βιβλίο
(Lou Reed – All through the night)
Αυτή, η νύχτα είναι άσυλο και ταυτόχρονα, όχημα διαφυγής σε άλλες διαστάσεις.
Είναι δύσκολο να το καταλάβει κανείς αυτό, εάν δεν έχει νιώσει την πίεση σε ένα κόσμο που αλλάζει αδίστακτα κάθε που ξημερώνει η μέρα.
Αυτή την ιδέα, μεταφέρει και ένας άλλος μεγάλος νυχτερινός απροσάρμοστος, ο Παύλος Σιδηρόπουλος, ο οποίος σε ένα ανέκδοτο στίχο του λέει «Συνέχεια μπερδευόμουνα/ τον ήλιο εμπιστευόμουνα/ ώσπου αναγκάστηκα να ζω με φαντασία στα σκοτεινά». Και σε ένα άλλο σημείο : «κι έτσι, της μέρας τη μιζέρια την άλλαξα με νύχτα».
Η νύχτα, κρατά στο ένα χέρι την πολύτιμη έμπνευση αλλά στο άλλο την κουραστική αϋπνία. Υπάρχει το βάσανο, υπάρχει και η μούσα.
Να θυμηθούμε και την περίπτωση του Van Gogh, ο οποίος πέρασε ένα μεγάλο διάστημα αϋπνίας στην διάρκεια της αρρώστιας του και του εγκλεισμού του σε άσυλο.
Και όμως, αυτή τη βασανιστική περίοδο, 1888–89, εμπνεύστηκε και ζωγράφισε εκπληκτικά έργα, και βεβαίως τον πίνακα «Έναστρη Νύχτα» (1889).
Είναι πάντα έναστρη η Νυξ όταν γίνεται μούσα και γιατρεύει πληγές. Το λέει και η Ντούσκα αυτό, στο τραγούδι της, μετρώντας τους χτύπους της καρδιάς κάτω από το αστροφωτισμένο σκοτάδι : «See the stars they see me, they know what I look like, See the stars are moonlit, they know what I look like»
ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ : Κατερίνα Ντούσκα
Πηγή
Author: Μανώλης Νταλούκας
